Kerstmis is in aantocht en het is de hoogste tijd om een kerstboom in huis te halen. Nu zijn er in Nederland een heleboel mensen die denken dat je in Zweden dan gewoon naar het bos kunt gaan om daar een mooie naaldboom te scoren. Er is hier namelijk bos in overvloed en over het algemeen hoef je daar niet ver voor te rijden. Vervolgens zet je na een romantische zoektocht door de versgevallen sneeuw de zaag in de voet van de mooiste boom die je kunt vinden. Om deze daarna, onderwijl kerstwijsjes neuriënd, naar de auto te dragen. Daarna rest slechts de reis terug naar huis, waar je direct met het optuigen kunt beginnen. Klaar is Kees en de kerstboom is nog gratis ook.
Zo simpel is het echter niet. In Zweden heeft elke boom een eigenaar. Naast de Zweedse staat, de Zweedse kerk en enkele grote bosbouwbedrijven zijn er ook veel particulieren die bos bezitten. En ook in Zweden wordt het zonder toestemming meenemen van iets dat jou niet toebehoort, als diefstal beschouwd. Nu we dit helder hebben, is het duidelijk dat men in Zweden de kerstboom net als in Nederland gewoon netjes bij de handelaar, supermarkt of het tuincentrum koopt. Maar nee, zo eenvoudig ligt het toch niet. Want ondanks het feit dat proletarisch winkelen hier niet maatschappelijk is geaccepteerd, ligt dit als het kerstbomen betreft net even anders. In dat specifieke geval blijken veel mensen er ineens een dubbele moraal op na te houden. Door een onverklaarbare drift gedreven, leggen ze een zaag in de kofferbak van hun auto en trekken ze er op uit, op zoek naar de mooiste kerstboom die er in het bos te vinden is.
Dat het daarbij niet om incidentele gevallen gaat, blijkt uit de berichten die in de aanloop naar de kerst in de kranten verschijnen. Allereerst is er als inleiding steeds het standaardstukje over de forse geldboete die je krijgt als je op het stelen van een kerstboom wordt betrapt. Daarna wordt er dan over de zoveelste kerstbomendiefstal verslag gedaan. Elke week staan er wel enkele van deze berichten in de krant. Vaak gaat het daarbij om slechts één of enkele verdwenen sparren. Maar soms wordt het veel groter aangepakt en verdwijnen er in één klap tientallen tot wel honderden bomen.
In de weken voor de kerst zien ook wij tijdens onze dagelijkse wandeltochten in de bossen in onze woonomgeving meer mensen dan normaal. Mensen die zich vaak duidelijk opgelaten voelen wanneer ze ons zien. Sommigen stappen zodra ze ons in de verte zien aankomen snel in hun auto om verder te rijden. In de gevallen dat ze er niet meteen vandoor gaan, spreken we ze altijd aan. Gewoon om ze heel onschuldig een beetje te plagen. Meestal weten ze dan niet waar ze het zoeken moeten.
Zo lopen we een keer op een bosweg in de buurt van Storsjön, een meer ten oosten van waar we wonen. We wandelen daar vaak om van de natuur te genieten. En van de rust en stilte, want het grootste deel van het jaar komen we er niemand tegen. Dan horen we in de verte het geluid van een auto. Wanneer we het voertuig in het zicht krijgen, zien we dat er op het dak daarvan een versgekapte spar is vastgesjord.
Ondanks een strenge vermaning van Nicôle kan ik het niet laten. Ik posteer me langs de weg en steek mijn hand op. Het is een beweging die je op twee manieren kunt interpreteren. Als een groet of als een stopteken. Aan de gezichtsuitdrukking van de bestuurder van de auto zie ik dat deze behoorlijk schrikt. Hij mindert vaart en legt het laatste stuk stapvoets af. Ondertussen zie ik hem druk om zich heen kijken, alsof hij hoopt dat er ineens een zijweg zal opduiken waarover hij kan ontsnappen. Dat geluk heeft hij echter niet. Uiteindelijk komt de auto naast me tot stilstand. De bestuurder opent het portierraam en wacht af wat er komen gaat.
“Goedemorgen”, open ik het gesprek.
“Eh, hallo”, groet de man onzeker terug. Het is duidelijk dat hij probeert in te schatten wie hij voor zich heeft.
Ik besluit om hem nog even te laten zweten en zeg: “Het is een mooie dag.”
“Ja, ja, dat is het zeker”, beaamt de man haastig.
“Een mooie dag om een kerstboom uit het bos te halen”, vervolg ik.
De man weet niet wat hij daarop moet zeggen.
“Nou ja, je hebt je auto in elk geval goed gecamoufleerd, dus met een beetje geluk ziet niemand je”, lach ik hem dan toe.
De man reageert zichtbaar opgelucht: “Gecamoufleerd, dat is een goeie. Nee, ze moeten je niet pakken, want dan wordt het een hele dure boom.”
“Prettig kerstfeest”, besluit ik en stap terug naar de kant van de weg.
“Van hetzelfde”, wenst de man me toe. Hij draait het portierraampje weer dicht om er vervolgens vol gas vandoor te gaan.
Wij zetten onze wandeling voort en moeten hartelijk lachen om deze man die duidelijk dacht dat hij op heterdaad was betrapt.
“Eén ding weet ik zeker”, zegt Nicôle. “Die man komt nooit meer hiernaartoe om een kerstboom te halen.”
En daar zou ze best wel eens gelijk in kunnen hebben.
