The Swedish Torpedo

Escape from Alcatraz. Er zullen weinig mensen zijn bij wie deze woorden geen duidelijk beeld oproepen.

Alcatraz - ook wel bekend als The Rock. Het gevangeniseiland in de Baai van San Francisco van waaruit ontsnappen onmogelijk werd geacht. Want al zou het iemand lukken om uit de gevangenis zélf te ontsnappen, dan nog zou het onmogelijk zijn om levend het vasteland te bereiken. Niemand werd in staat geacht om de twee en een halve kilometer ijskoude zee, vol sterke en verraderlijke getijdestromen, zwemmend te overbruggen. Het doen van een poging daartoe, stond volgens iedereen per definitie gelijk aan het plegen van zelfmoord.

Escape from Alcatraz is het op waar gebeurde feiten gebaseerde verhaal van de enige ontsnappingspoging ooit die wellicht gelukt is. In de nacht van 11 juni 1962 slaagden Frank Morris en de broers Clarence en John Anglin erin om via de ventilatieschachten en het dak uit het gevangenisgebouw te komen. Slechts voorzien van een soort van drijvers die ze van regenjassen hadden gemaakt, vertrouwden ze hun lot toe aan de ijskoude zee. Het is onbekend wat er vervolgens met hen is gebeurd. Er is intensief naar ze gezocht en het onderzoek naar de ontsnapping is pas zeventien jaar later neergelegd, maar ondanks dat is er nooit meer iets van het drietal vernomen. Alhoewel het boek en de film suggeren dat ze levend en wel het vasteland hebben bereikt, gebiedt de realiteit er rekening mee te houden dat ze hun ontsnappingspoging met de dood hebben bekocht. In 1963 is de gevangenis op Alcatraz gesloten.

Sindsdien hebben veel getrainde zwemmers geprobeerd om van Alcatraz naar het vasteland te zwemmen. Velen zijn daarin geslaagd, sommigen hebben de oversteek inmiddels meer dan honderd keer achter hun naam staan. Daarbij mogen we echter niet vergeten dat we het dan over optimaal getrainde zwemmers hebben, die veelal een hen tegen de kou beschermend wet-suit droegen, de getijdestromen kenden en door boten werden begeleid zodat ze in geval van nood uit het water konden worden gevist.

Sinds september 2002 wordt er jaarlijks een race van het gevangeniseiland naar San Francisco gezwommen. Hierbij strijden enkele honderden deelnemers om de eer en de opbrengst van het evenement wordt aan een goed doel geschonken. Bij de editie van dit jaar staat er een bijzonder persoon op de startlijst: de 46-jarige vanaf zijn middel naar beneden verlamde Anders Olsson uit Hagfors in Zweden. Het had heel wat voeten in aarde voordat Anders van de organisatie mocht meedoen. In hun ogen had iemand die zijn benen niet kan gebruiken geen enkele kans om de finish te halen. Uiteindelijk werd hij na lang aandringen van een in Zweden woonachtige Amerikaanse en het overleggen van zijn sportieve staat van dienst schoorvoetend toegelaten.

Drie dagen voor de race verschijnt Anders in zijn rolstoel bij de start van een rondje trainingszwemmen in de Baai van San Fransisco. Daar fronst menigeen zijn of haar wenkbrauwen en sommige mensen lachen hem zelfs openlijk uit. "Gaat hij proberen om van Alcatraz naar San Fransisco te zwemmen? Laat me niet lachen, dat is voor mensen die hun benen wél kunnen gebruiken al bijna niet te doen." Na afloop van de training hebben de meesten echter toch wel het idee dat Anders in elk geval redelijk kan zwemmen...

De organisatie neemt geen enkel risico en wil Anders een kans geven om zich te bedenken. De dag voor de race zal een twintigtal zwemmers de oversteek bij wijze van proef proberen te maken. Anders wordt gevraagd - lees verzocht - ook mee te doen en is uiteindelijk de enige die de finish haalt. Alle andere zwemmers worden voortijdig door de begeleiders uit het water gehaald. 's Middags is er een briefing voor alle deelnemers. Daar wordt Anders speciaal voorgesteld, want er heeft nog nooit iemand met een dusdanige functiebeperking meegedaan. "Houd hem maar goed in de gaten, want hij kan hard zwemmen", zegt de speaker en zet daarmee een stevig lachsalvo in gang.

Op zondag 4 september 2011 om acht uur 's ochtends valt het startschot. Het water is koud en gaat flink tekeer. Anders gaat er vandoor met zijn vaste strategie: zo snel mogelijk en dan wel zien waar het schip strand. Na 200 meter ligt hij op kop en daarna ziet geen van de deelnemers hem voor de finish nog terug. Hij wint de race, eindigt vier minuten voor de nummer twee en zet met 24 minuten en 32 seconden de snelste tijd ooit neer. Nu lacht niemand Anders meer uit en het duurt niet lang voordat alle aanwezigen het met respect over de fenomenale prestatie van The Swedish Torpedo hebben.

Meer weten over Anders Olsson? Lees dan Er is geen grens, het boek over het levensverhaal van deze ijzervreter die keer op keer bewijst dat je met een positieve levenshouding enorm ver kunt komen.